Bodrum Tepecik Mahallesi’ndeki Halikarnas Mozolesi Anıt Müzesi’ni ziyaret etmelisiniz. Efsanevi güzellikteki bu anıttan geriye ne kaldığını görmek ve mozolenin günümüze kadarki yolculuğunu dinlemek, ölümsüzlüğün anlamını bulmanıza yardımcı olacak türden bir etkinlik.
Halikarnas Mozolesi, antik dünyanın yedi harikasından biridir. Bodrum’un Tepecik Mahallesi’nde kalıntıları görülebilecek olan bu görkemli eser, MÖ. 353 ile 351 yılları arasında Karia'nın hükümdarı Mausolos tarafından inşa ettirilmişti. Bu mezar, tarihte öylesine iz bırakan bir eser oldu ki ondan sonra yapılan tüm anıt mezarlar için Kral Mausolos’un adından türemiş olan mozole (Mausoleum) kelimesi kullanılmaya başlandı. Hayattayken zalim yönetimi ile sevilmeyen kral, anıt mezarı sayesinde ölümsüzlüğe kavuştu.
Mozolenin hikâyesine geçmeden önce Kral Mausolos kimdir ona kısaca bakalım.
Karya’nın acımasız kralı Mausolos kimdi?
Mausolos aslında hiçbir zaman kral olmamıştı. Milattan önce 3. yüzyılda Persler Anadolu’yu egemenliği altına almış, satraplık sistemi (bir çeşit valilik) kurarak Anadolu’yu küçük parçalara bölmüşlerdi. Mausolos da Bodrum’u içine alan Karia bölgesinin satrapı yani valisi idi. Ancak Persli değildi, Karia’nın yerel ve zengin bir ailesindendi. Pers hükümdarına yüzde yüz itaat etmiş, onunla arasını iyi tutarak güvenini kazanmış böylece sorumlu olduğu bölgeyi adeta bir kral gibi bağımsız bir şekilde yönetmeyi başarmıştı. Hatta bölgedeki komşu satraplara saldırarak, egemen olduğu bölgeyi de büyütmüş, 100 parçalık bir donanma inşa etmiş ve onun zamanında Karia en güçlü zamanlarını yaşamıştı. Kız kardeşi 2. Artemisia ile evlenmiş, Halikarnas’ı yani Bodrum’u bölgenin en büyük şehri yapmak için çevre şehirleri boşaltmış, herkesi Halikarnas’ta yaşamaya zorlamıştı.
Daha hayattayken mozolenin yapımını başlatmış, inşaat sırasında binlerce işçinin ölümüne sebep olmuş, Karia’nın zenginliğini bu anıtmezar için harcamış ne yazık ki tamamlanmasını göremeden ölmüştür. Buna rağmen eşi ve kız kardeşi olan 2. Artemisia ve inşaatı yöneten mimarlar bu güzellikteki bir yapının yarım kalmaması için eseri tamamlamıştır.
Devrinin en ihtişamlı eseri
Mozole, başta Pytheos ve Satyros olmak üzere, yetenekli mimarlar ve heykeltıraşların işbirliğiyle MÖ. 353’te tamamlanmıştı. Yunan ve Doğu mimari tarzlarının uyumlu bir birleşimini sergileyen mozole, mitolojik sahneleri tasvir eden kabartmalar ve nefis heykellerle süslenmişti. Yaklaşık 45 metre (148 feet) yüksekliğinde bu devasa mezar, basamaklı bir platform üzerine inşa edilmişti ve her bir tarafında sütunlu bir girişi vardı. Çatı bir piramitti ve piramidin üzerinde dört at tarafından çekilen bir araba içinde Mausolos ve Artemisia'nın bir heykeli bulunuyordu.
1500 yıl boyunca ayakta kaldı
Halikarnas Mozolesi, 1500 yıl boyunca imparatorlukların yükselişini ve çöküşünü gördü, savaşlara tanıklık etti. Bir güç ve direnç sembolü olarak ayakta duran mozole, bir dizi deprem sonucunda kademeli olarak çöküşe geçti. 15. yüzyılda, Saint Jean Şövalyeleri (Rodos Şövalyeleri) bölgeyi ele geçirdiğinde mozole yıkıktı. Şövalyeler de mozoleden kalan taşları kullanarak Bodrum Kalesi’ni inşa etti. 1522 yılında Şövalyeler Bodrum Kalesi’ni güçlendirmek için mozoleden geriye kalan taşlara bir kez daha ihtiyaç duydu. Bu esnada taş yığınlarının arasında mezar odasının girişini keşfeden şövalyeler akşam olduğu için içeri girmedi. Ertesi sabah geldiklerinde ise hırsızlar çoktan mezar odasını yağmalamış, içeride hazine bırakmamıştı. Şövalyelerin, mozoleden kalan heykel ve kabartmaları nasıl parçaladıkları bıraktıkları hatıratlarda yazılıdır.
Bugün mozoleden kalanları Bodrum Kalesi'nin duvarlarında, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi salonunda ve Tepecik Mahallesi’ndeki Halikarnas Mozolesi Anıt Müzesi’nde görebilirsiniz. Kral Mausolos ve 2. Artemisia'nın heykelleri, dört atlı arabanın parçaları ve bazı kabartmalar ne yazık ki o dönemin padişahının verdiği özel izinlerle Londra’daki British Museum'a götürülmüştür. Bugün Bodrum müzelerinde sergilenen kabartmalar, orijinal parçaların birer alçı kopyasıdır.
Halikarnas Mozolesi’ni ve hikâyesini keşfetmeye mutlaka zaman ayırın. İnsanoğlunun ölümsüz olma hırsına ve zamanın yok edici gücünden kalanlara tanıklık edin. Nihayetinde insan her gün harikalarla karşılaşmıyor.
Bodrum Mausoleum Anıt Müzesi
Adres: Tepecik Mahallesi, 48440
E-mail: [email protected]
Tel: 0252 -316 12 19
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 17:30
Gişe Kapanış Saati: 17:00