Tarihe bakıldığında Marmaris ve civarında; Karya, Rodos ve ada uygarlıkları, Mısır, Asur, İyon, Pers, Makedon, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerinin izleri görülür. Karyalılar tarafından kurulan kentin tarihte bilinen ilk adı doğa kenti anlamına gelen Fiskos’tur.
Dağların girintili çıkıntılı yapısı sebebiyle doğa olaylarından pek etkilenmeyen limanı, Marmaris’e tarih boyunca önemli bir liman kenti olma özelliği kazandırmış; Rodos ve bazı önemli ticaret yollarının güzergâhında bulunması ve doğal bir şekilde korunaklı olan limanı sayesinde Marmaris önemli bir ticaret merkezi olmuştur.
Yaklaşık 200 yıl süren Pers egemenliğinden sonra MÖ 334 yılında Büyük İskender bölgeyi ele geçirmiştir. Fakat Büyük İskender’in 33 yaşında Babil’de ölmesinin ardından bölge Bergama Krallığı’nın egemenliğine girse de Fiskos şehri Mısır-Rodos İmparatorluğu tarafından yönetilmiştir. Bergama kralının bölgeyi Roma’ya miras bırakması sebebiyle Bizans’ın doğuşuna kadar bölge Roma İmparatorluğu’nun egemenliğinde kalmıştır.
Yaklaşık 650 yıl kadar Bizans’ın egemenliğinde olan kent 1010 yılında Türkmen boylarının ve sonrasında Anadolu Selçuklu Devleti’nin yönetimine geçmiştir. Anadolu’da beyliklerin hüküm sürmeye başlamasıyla Menteşe Beyliği’ne geçen bölgenin liman kenti olarak önemi tarihle birlikte giderek artmıştır. Öyle ki Menteşe Beyliği Rodos’u alırken Marmaris’i bir donanma üssü olarak kullanmıştır.
Marmaris isminin ilginç hikayesi
1451 yılında Osmanlı himayesine geçen Marmaris, 1522’de Rodos Seferine çıkan Kanuni Sultan Süleyman ve ordusu için tekrar bir donanma üssü olmuştur. Bugünkü Marmaris Kalesi’ni o dönemde Kanuni Sultan Süleyman yeniden inşa ettirmiştir. Halk arasındaki bir rivayete göre Marmaris ismi, kaleyi küçük bulup beğenmeyen Kanuni Sultan Süleyman’ın “Mimarı as” emrinden türemiştir. Fakat bu bilgi doğrulanmayıp muhtelif kaynaklarda yanlışlanmaktadır.
Daha akla yatkın bir söylenti ise Marmaris’in Bizans döneminde önemli bir mermer ticareti limanı olmasıdır. Menteşoğulları zamanında bu ticaretten dolayı şehre Mermeris denilmiş, Yunancaya da Marmaras olarak geçmiştir.
1867 yılında Marmaris, Muğla iline bağlı bir ilçe hâline getirilmiştir.
Antik kentleri ziyaret etmeden dönmeyin!
Marmaris’te bulunan başlıca antik kentler: Amos, Loryma, Kedrai, Hydas, Erine, Castabus, Thyssanos, Phoenix, Bybassos, Amnistos’tur. Antik tiyatrolar, heykeller, antik şehir kalıntıları, tapınaklar ve kent nekropolleriyle ziyaretçilerini bekleyen bölgelerde kazı yapılmayan birçok tarihî alan da var. Marmaris’e gelip de buraları görmeden dönerseniz pişman olabilirsiniz, bizden söylemesi!